© Armenia Blackouts, 2024-2025
Օդի որակի ինդեքսը (Air Quality Index, AQI) օդի աղտոտման մակարդակը և դրա առողջության վրա ազդեցությունը գնահատելու միասնական սանդղակ է։ Ինդեքսը մշակվել է ԱՄՆ Շրջակա միջավայրի պաշտպանության գործակալության (EPA) կողմից և թույլ է տալիս արագ հասկանալ, թե որքան վտանգավոր է օդը տվյալ պահին։
AQI-ն հաշվարկվում է օդի հիմնական աղտոտիչների համակենտրոնացման հիման վրա՝ պինդ մասնիկներ PM2.5 և PM10, ազոտի երկօքսիդ (NO₂), օզոն (O₃), ծծմբի երկօքսիդ (SO₂) և ածխածնի մոնօքսիդ (CO)։ Յուրաքանչյուր աղտոտիչի համակենտրոնացումը փոխարկվում է AQI ինդեքսի՝ օգտագործելով հատուկ տիրույթների աղյուսակ (տես ստորև), որտեղ համակենտրոնացման յուրաքանչյուր տիրույթ համապատասխանում է AQI որոշակի տիրույթի։ AQI-ի վերջնական արժեքը որոշվում է բոլոր աղտոտիչների ամենավատ ցուցանիշով։
AQI սանդղակը բաժանված է վեց կատեգորիաների՝ 0-ից (մաքուր օդ) մինչև 500+ (վտանգավոր աղտոտում)։ Յուրաքանչյուր կատեգորիա համապատասխանում է որոշակի գույնի և վարքագծի առաջարկությունների բնակչության տարբեր խմբերի համար։
| AQI | pm2.5, µg/m³ | pm10, µg/m³ | NO₂, ppb | Recommendations |
|---|---|---|---|---|
| 0–50 | 0.0-9.0 | 0-54 | 0-53 |
Մաքուր օդՕդը մաքուր է, ռիսկը նվազագույն է։ Ոչ մի սահմանափակում չկա, վայելեք թարմ օդը։ pm2.5: 0.0-9.0 µg/m³, pm10: 0-54 µg/m³, NO₂: 0-53 ppb |
| 51–100 | 9.1-35.4 | 55-154 | 54-100 |
Միջին աղտոտվածությունՕդի որակը բավարար է, բայց հնարավոր է փոքր ազդեցություն զգայուն մարդկանց վրա։ pm2.5: 9.1-35.4 µg/m³, pm10: 55-154 µg/m³, NO₂: 54-100 ppb |
| 101–150 | 35.5-55.4 | 155-254 | 101-360 |
Վտանգավոր է զգայուն մարդկանց համարՔրոնիկ հիվանդություններ ունեցող անձինք կարող են վատթարացում զգալ։ Երեխաները, տարեցները և շնչառական խնդիրներ ունեցողները պետք է խուսափեն երկարատև ծանրաբեռնվածությունից դրսում։ pm2.5: 35.5-55.4 µg/m³, pm10: 155-254 µg/m³, NO₂: 101-360 ppb |
| 151–200 | 55.5-125.4 | 255-354 | 361-649 |
Վնասակար օդԲոլոր մարդկանց համար կարող է լինել առողջության վրա բացասական ազդեցություն, հատկապես ռիսկային խմբերի համար։ Հնարավորության դեպքում խուսափեք ֆիզիկական ակտիվությունից դրսում։ Ռիսկային խմբերի համար ցանկալի է մնալ փակ տարածքներում։ Խորհուրդ է տրվում օգտագործել օդը մաքրող սարքեր։ pm2.5: 55.5-125.4 µg/m³, pm10: 255-354 µg/m³, NO₂: 361-649 ppb |
| 201–300 | 125.5-225.4 | 355-424 | 650-1249 |
Շատ վնասակար օդԾանր ազդեցություն առողջության վրա բոլոր բնակիչների համար։ Մնացեք տանը, օգտագործեք օդը մաքրող սարքեր։ Դրսում կրել մասնիկներից պաշտպանող դիմակներ։ pm2.5: 125.5-225.4 µg/m³, pm10: 355-424 µg/m³, NO₂: 650-1249 ppb |
| 301+ | 225.5+ | 425+ | 1250+ |
Ծայրահեղ վտանգավոր աղտոտվածությունՕդի ծայրահեղ վատ վիճակ, վտանգ առողջության համար։ Խուսափեք դրսում գտնվելուց։ Պատուհանները և դռները պինդ փակեք։ Հարկավոր է անպայման կրել մասնիկներից պաշտպանող դիմակներ և օգտագործել օդը մաքրող սարքեր։ pm2.5: 225.5+ µg/m³, pm10: 425+ µg/m³, NO₂: 1250+ ppb |
